Leestijd: 4 minuten. Geen zin om te lezen? Bekijk dan bovenstaande video.
Wat is de zelfbewoningsplicht?
De zelfbewoningsplicht is een maatregel in Nederland die huiseigenaren verplicht hun aangekochte woning zelf te bewonen. Dit betekent dat een koper van een woning het huis niet zomaar mag verhuren aan derden, maar er zelf in moet wonen. De maatregel is ingevoerd om speculatie op de woningmarkt tegen te gaan en betaalbare woningen beschikbaar te houden voor mensen die daadwerkelijk op zoek zijn naar een eigen woning om in te wonen, in plaats van voor beleggers.
Waarom is de zelfbewoningsplicht ingevoerd?
De Nederlandse woningmarkt staat al geruime tijd onder druk door een combinatie van stijgende huizenprijzen, een tekort aan betaalbare woningen en een groeiend aantal beleggers die woningen opkopen om deze te verhuren. Dit heeft geleid tot hogere huurprijzen, waardoor het voor veel starters en gezinnen moeilijker is geworden om een huis te kopen of een betaalbare huurwoning te vinden.
De zelfbewoningsplicht is een van de maatregelen die gemeenten kunnen inzetten om ervoor te zorgen dat woningen beschikbaar blijven voor kopers die er zelf willen wonen, en niet opgekocht worden door investeerders met het doel om de woning tegen hoge prijzen te verhuren.
Waar geldt de zelfbewoningsplicht?
De zelfbewoningsplicht is niet automatisch landelijk van kracht, maar gemeenten kunnen deze maatregel zelf invoeren. Gemeenten met een overspannen woningmarkt, zoals Amsterdam, Utrecht en Rotterdam, hebben deze plicht al geïntroduceerd voor bepaalde wijken of woningtypen.
Daarnaast is in de Wet opkoopbescherming, die in januari 2022 in werking is getreden, vastgelegd dat gemeenten een opkoopbescherming kunnen invoeren voor bepaalde wijken of huizen. Deze wet biedt gemeenten de mogelijkheid om de zelfbewoningsplicht in te zetten voor goedkope en middeldure koopwoningen.
Voor welke woningen geldt de zelfbewoningsplicht?
De zelfbewoningsplicht geldt meestal voor koopwoningen binnen een bepaalde prijsklasse, meestal in het goedkopere of middeldure segment. Dit zijn vaak de woningen die voor starters en gezinnen het meest betaalbaar zijn en het meest in trek bij beleggers. De exacte prijsgrenzen verschillen per gemeente.
Bij nieuwbouwwoningen kunnen projectontwikkelaars ook te maken krijgen met een zelfbewoningsplicht. Gemeenten nemen deze verplichting dan op in de verkoopvoorwaarden van nieuwe woonprojecten. Dit zorgt ervoor dat nieuwbouwwoningen in de eerste jaren niet zomaar verhuurd mogen worden.
Zijn er uitzonderingen op de zelfbewoningsplicht?
Hoewel de zelfbewoningsplicht strikt lijkt, zijn er in bepaalde situaties uitzonderingen mogelijk. Zo kan de eigenaar van een woning in sommige gevallen toestemming krijgen om het huis tijdelijk te verhuren, bijvoorbeeld bij:
– Tijdelijke verhuizing in verband met werk of studie in het buitenland
– Langdurige opname in een zorginstelling
– Overmachtssituaties, zoals een scheiding of overlijden
Gemeenten kunnen per geval beoordelen of er een gegronde reden is voor tijdelijke verhuur en hiervoor een vergunning afgeven. In veel gevallen wordt een tijdelijke verhuurtermijn van maximaal twee jaar gehanteerd.
Hoe controleert men de zelfbewoningsplicht?
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het handhaven van de zelfbewoningsplicht. Dit kan door middel van periodieke controles, het opvragen van gegevens bij de eigenaar of meldingen van omwonenden. Als een huiseigenaar zijn woning toch verhuurt zonder toestemming, kan de gemeente boetes opleggen en zelfs dwingen om de verhuur te stoppen.
De zelfbewoningsplicht is een belangrijk instrument om de toegankelijkheid van de Nederlandse woningmarkt te verbeteren en speculatie tegen te gaan. Het helpt om woningen beschikbaar te houden voor mensen die er zelf willen wonen, en draagt bij aan het stabiliseren van de huizenprijzen. Hoewel de maatregel enkele nadelen kent, zoals verminderde flexibiliteit voor huiseigenaren en minder kansen voor investeerders, biedt het in het huidige klimaat een waardevolle bescherming voor starters en doorstromers op de woningmarkt.
Ben je van plan om iets aan jouw woonsituatie te veranderen? Neem dan hier contact met ons op. We helpen je bij Mevrouw de Hypotheekadviseur graag verder!